بیماری سیلیاک یا بیماری روده ای ناشی از حساسیت به گلوتن ،بیماری مزمن و التهابی است که علاوه بر دستگاه گوارش ،سایر اعضاء بدن را نیز به نحوی درگیر میکند ، به طوری که با علائم و نشانه های بالینی متعدد و مختلفی خود را نشان میدهد . این بیماری درسراسر جهان مشاهده می شود، ولی در برخی از کشورها شیوع بیشتری دارد. این بیماری حاصل تداخل گلوتن موجود درمواد غذایی ،سیستم ایمنی بدن،ژنتیک و عوامل محیطی است. بیماری سیلیاک در تمام سنین و در هردو جنس قابل مشاهده است. گرچه غالب این بیماری با علائم گوارشی تظاهر میکند ولی با تاثیر برسایر اعضاء بدن موجب بروز علائم خارج روده ای نیز می شود. در بیمارانی که با علائم سوءجذب مانند:

• لاغری
• بی اشتهایی
• اسهال
• نفخ و درد شکمی
• خستگی
• کم خونی
• کمبود کلسیم
• پوکی استخوان

مراجعه می کنند ، باید تشخیص بیماری سیلیاک را در نظر داشت. هرچند که برخی از بیماران سیلیاکی با ابتلای سایر اعضا از جمله :

• پوست
• اعصاب
• کبد
• تخمدان

یا با علائمی نظیر لنفوم روده باریک یا بیماری های خود ایمنی مراجعه می کنند.

در صورت شک به بیماری سیلیاک اولین قدم در خواست آزمایشات سرولوژیک است و در صورت مثبت بودن باید نمونه برداری از روده باریک صورت گیرد.

در صورت مشاهده علائم کلاسیک بیماری،تشخیص براساس یافته های بالینی و شواهد سرولوژیک آسان خواهد بود.درحالی که در برخی از موارد ، بیماری به صورت خاموش است و شاید تنها علائم غیر معمول بیماری
 مانند:

• التهاب مفاصل
• اختلالات عصبی
• ضایعات پوستی
• نازایی

مشاهده شود.
علائم بیماری سیلیاک

1. دفع گاز
2. درد و نفخ شکمی عود کننده
3. اسهال مزمن
4. یبوست
5. مدفوع رنگ پریده، بدبو یا مدفوع چرب
6. احساس خستگی
7. درد مفاصل یا استخوان
8. کم خونی با علل ناشناخته یا کم خونی فقر آهن
9. پوکی استخوان یا کاهش تراکم استخوان
10. تشنج
11. گرفتگی عضلانی
12. عدم رشد کودکان
13. رشد تاخیری
14. ناباوری و سقط جنین
15. زخم های آفتی دهان
16. تغییرات رفتاری
17. تغییر رنگ یا کاهش مینای دندان
18. ضایعات پوستی خارش داربه نام هرپتی فرم

عوارض جانبی سیلیاک

1. اختلال اعصاب محیطی ( کمبو ویتامین های گروه ب خصوصا ب۱۲)
2. کمبود آهن ، ب۹،ب۱۲
3. کمبود ویتامین دی و کلسیم
4. شب کوری به دلیل کمبود ویتامین آ
5. ادم (به دلیل کمبود پروتئین و آلبومین )
6. ورم مخاط دهان و لثه
7. افسردگی،صرع، میگرن
8. التهاب میکارد قلب
9. افزایش آنزیم های کبدی ، اختلال کبدی
10. هموسیدروز ریوی ایدیو پاتیک

درمان بیماری سیلیاک
اساس درمان این بیماری ، رژیم غذایی فاقد گلوتن است که در آن کلیه مواد غذایی حاوی گلوتن می بایست حذف شوند. در بیشتر افراد، رعایت رژیم فاقد گلوتن سبب توقف علائم می شود و به دنبال رعایت رژیم فاقد گلوتن ، آسیب های ایجاد شده در روده کوچک ترمیم و از ایجاد آسیب های بیشتر جلوگیری می شود.  ترمیم پرزهای روده کوچک از زمان آغاز رعایت رژیم غذایی فاقد گلوتن شروع می شود و دوره بهبودی ،به طور معمول ۳تا ۶ماه خواهد بود. البته این دوره در بزرگسالان به ۱۲ سال هم می رسد.
 
گلوتن چیست؟
-گلوتن نام یکی از پروتئین های موجود در گندم ، جو ، چاودار می باشد.
وجود این پروتئین در رژیم غذایی افراد مبتلا به سیلیاک ، می تواند به آسیب روده کوچک منجر شود.

هیچ دلیلی وجود ندارد که بیماران سیلیاکی نتوانند غذاهای سالم بخورند .

غلات حاوی گلوتن

1. جو
2. عصاره مالت جو
3. گندم
4. نشاسته گندم
5. سبوس گندم
6. سمولینا
7. چاودار
8. نوعی گندم به نام تک دانه